TEMPOMAT ADAPTACYJNY - JAK TO SIĘ ZACZĘŁO?
Pierwszy tradycyjny tempomat pojawił się w 1945 r. i działał tak, że blokował pedał gazu po osiągnięciu ustawionej prędkości. Bardziej precyzyjne urządzenia pojawiły się dopiero w latach 70. ubiegłego stulecia. W latach 90. na rynek trafiła kolejna nowość - adaptacyjny tempomat, który wzorem swojego poprzednika najpierw występował tylko w samochodach z wyższej półki, a obecnie można go spotkać także w popularnych modelach. Choć rozwiązanie to nie jest pozbawione ograniczeń, to zdecydowanie poprawia komfort jazdy w mieście i na drogach szybkiego ruchu.
CZYM JEST AKTYWNY TEMPOMAT ADAPTACYJNY?
Adaptive Cruise Control (ACC) to inteligentny system, który nie tylko pomaga w utrzymaniu stałej prędkości pojazdu, ale także dostosowuje prędkość do poprzedzającego samochodu, co pozwala zachować bezpieczną odległość i zminimalizować ryzyko kolizji. To oznacza, że jeżeli samochód jadący z przodu zwolni, aktywny tempomat sam zredukuje prędkość pojazdu, bez konieczności użycia pedału hamulca przez kierowcę. W większości systemów kierujący może sam ustawić odległość od poprzedzającego samochodu. Aktywny tempomat może też dostosować się do ograniczeń odczytywanych ze znaków drogowych.
W ostatnich latach rozwiązanie to przeszło ewolucję i przydaje się nie tylko w dłuższych trasach, ale także w ruchu miejskim, ponieważ coraz częściej producenci oferują tempomaty Stop&Go. To oznacza, że podczas jazdy w korku pojazd sam zredukuje prędkość do zera, a następnie ruszy ponownie, jeśli poprzedzający pojazd przyspieszy. W niektórych wersjach auto ruszy dopiero po wciśnięciu pedału gazu. Jest to mniej wygodne rozwiązanie, ponieważ ogranicza płynność jazdy, ale za to zwiększa bezpieczeństwo, ponieważ wymaga od kierowcy ciągłej uwagi i obserwacji otoczenia.
JAK DZIAŁA AKTYWNY TEMPOMAT ACC?
Współczesne aktywne tempomaty wykorzystują szereg rozwiązań technologicznych, które ze sobą współpracują i przekazują informacje do głównego komputera, który steruje pracą samochodu i na podstawie przekazanych danych dostosowuje prędkość lub podejmuje decyzję o rozpoczęciu manewru hamowania.
System korzysta z różnych typów czujników:
- Radar - z reguły jest umieszczony w atrapie chłodnicy lub przednim zderzaku, odpowiada za wykrywanie pojazdów, niechronionych uczestników ruchu i przeszkód w odległości nawet do 250 metrów.
- Kamera - w bardziej zaawansowanych tempomatach system jest wspomagany przez kamerę, która identyfikuje znaki poziome i pionowe, innych uczestników ruchu itp.
- Czujniki ultradźwiękowe w technologii LiDAR - LiDAR to technologia, którą kojarzymy raczej z automatycznymi odkurzaczami, ale sprawdza się również w samochodach. Czujniki skanują przestrzeń przed pojazdem i rozpoznają kształt obiektów.
AKTYWNY TEMPOMAT NIE TYLKO NA AUTOSTRADZIE
Choć wydawałoby się, że aktywny tempomat sprawdza się tylko na utwardzonych drogach, to producenci opracowują też rozwiązania, które działają np. podczas jazdy w terenie. W 2014 r. takie rozwiązanie zaprezentował Land Rover w modelu Range Rover Sport L494. Nazywa się All-Terrain Progress Control (ATPC).
NA CZYM POLEGA DZIAŁANIE ATPC?
To rozwiązanie umożliwia jazdę z ustaloną prędkością w zakresie od 2 do 30 km/h, nawet na bardzo trudnym podłożu takim jak błoto, piach, kamienie czy śnieg. System automatycznie zarządza momentem obrotowym i napędem, dostosowując trakcję do aktualnych warunków terenowych. Dzięki temu kierowca nie musi używać pedałów gazu ani hamulca, wystarczy, że trzyma ręce na kierownicy i steruje pojazdem. To coś w rodzaju off-roadowego „autopilota”, który sprawia, że jazda w ekstremalnych warunkach staje się precyzyjna i bardziej komfortowa.
Co ważne, ATPC współpracuje z innymi systemami pokładowymi, takimi jak:
- Terrain Response, który pozwala wybrać tryb pracy napędu odpowiedni do rodzaju nawierzchni,
- Hill Descent Control, wspomagający zjazd ze stromych zboczy,
- oraz zaawansowane zawieszenie pneumatyczne, które automatycznie reaguje na ukształtowanie terenu.
To właśnie dzięki takim innowacjom od Land Rover tempomat adaptacyjny przestał być jedynie narzędziem do komfortowej jazdy po autostradzie. Dziś to wszechstronny system wspomagania kierowcy, dostępny nie tylko w luksusowych SUV-ach, ale też w samochodach popularnych marek, zarówno na trasie, jak i w miejskich korkach.
AKTYWNY TEMPOMAT TERENOWY
W najnowszych topowych modelach marki Range Rover dostępny jest jeszcze bardziej zaawansowany system kontroli prędkości w terenie. Aktywny adaptacyjny tempomat terenowy nie tylko pozwala na skuteczne pokonywanie trudnego terenu z niską prędkością, ale także zwalnia na nierównościach, by zachować ustawiony poziom komfortu.Co ważne, ATPC współpracuje z innymi systemami pokładowymi, takimi jak:
- Terrain Response, który pozwala wybrać tryb pracy napędu odpowiedni do rodzaju nawierzchni,
- Hill Descent Control, wspomagający zjazd ze stromych zboczy,
- oraz zaawansowane zawieszenie pneumatyczne, które automatycznie reaguje na ukształtowanie terenu.
To właśnie dzięki takim innowacjom od Land Rover tempomat adaptacyjny przestał być jedynie narzędziem do komfortowej jazdy po autostradzie. Dziś to wszechstronny system wspomagania kierowcy, dostępny nie tylko w luksusowych SUV-ach, ale też w samochodach popularnych marek, zarówno na trasie, jak i w miejskich korkach.
JAK KORZYSTAĆ Z ADAPTACYJNEGO TEMPOMATU - BEZPIECZEŃSTWO I DOBRE PRAKTYKI
Żeby zachować bezpieczeństwo jazdy, należy przede wszystkim pamiętać, że aktywny tempomat nie zastąpi kierowcy, więc trzeba pozostać czujnym i obserwować otoczenie. Przy ustalaniu odległości od poprzedzającego pojazdu trzeba wziąć pod uwagę natężenie ruchu i jego charakter. Jeżeli dystans będzie zbyt mały i w ostatniej chwili ktoś postanowi wjechać na ten sam pas ruchu, to tempomat adaptacyjny może nie być w stanie zareagować tak szybko, jak kierowca. Zaleca się, aby minimalna odległość wynosiła 2 sekundy.
Jeśli droga jest kręta, to warto wyłączyć tempomat, ponieważ system zawsze będzie dążył do utrzymania zadanej prędkości, co może prowadzić do niebezpiecznych sytuacji np. w ciasnych zakrętach. Dlatego należy cały czas trzymać ręce na kierownicy i być przygotowanym do przejęcia kontroli nad samochodem.
Jeżeli na danym odcinku drogi występują słabe warunki atmosferyczne, należy przygotować się na to, że aktywny tempomat może działać z mniejszą precyzją lub całkowicie się wyłączyć. Do takich sytuacji najczęściej dochodzi zimą, kiedy pod wpływem prędkości i niskiej temperatury śnieg i woda mogą zebrać się na czujnikach i zamarznąć. Czasami tempomat przestanie działać, zanim pojawi się odpowiedni komunikat, więc jeśli samochód w nienaturalny sposób zaczyna zbliżać się do poprzedzającego pojazdu, to oznacza, że najprawdopodobniej czujniki ACC są zabrudzone w stopniu niepozwalającym na dalsze korzystanie z niego.
Zdarza się, że aktywny tempomat ma dodatkowe funkcje i może np. samodzielnie zmienić pas ruchu po wciśnięciu dźwigienki kierunkowskazu. System nie jest jednak w pełni autonomiczny i może nie wykryć ruchu poprzecznego lub auta, które szybko nadjedzie z tyłu. Dlatego należy uważnie obserwować otoczenie i trzymać ręce na kierownicy, żeby w razie niebezpieczeństwa móc odpowiednio zareagować.
Należy kontrolować, by ustawiona prędkość nie była wyższa niż maksymalna dozwolona prędkość w danym obszarze. Warto także pamiętać o ograniczonym zaufaniu wobec innych kierowców. Aktywny tempomat, dostosowując prędkość do poprzedzającego pojazdu, może bowiem powielać błędy jego kierowcy.
NAJCZĘŚCIEJ ZADAWANE PYTANIA
Na czym polega aktywny tempomat adaptacyjny?
-
Aktywny tempomat adaptacyjny (ACC) to system, który nie tylko utrzymuje zadaną prędkość jazdy, ale także automatycznie dostosowuje ją do pojazdu jadącego z przodu, utrzymując bezpieczny dystans. W razie potrzeby sam zwolni lub przyspieszy, a niektóre wersje potrafią nawet zatrzymać pojazd i ruszyć ponownie w korku (funkcja Stop&Go).
Czym się różni tempomat aktywny od zwykłego?
-
Zwykły tempomat tylko utrzymuje ustaloną prędkość, co oznacza, że jeśli auto przed Tobą zwolni, musisz zareagować samodzielnie. Aktywny tempomat analizuje otoczenie i automatycznie hamuje lub przyspiesza, by zachować bezpieczny odstęp, zapewnia bardziej komfortową i bezpieczną jazdę.
Jak włączyć aktywny tempomat i jak się go używa?
-
Zazwyczaj aktywny tempomat włącza się przyciskiem lub dźwigienką na kierownicy. Po aktywacji tempomatu należy ustawić żądaną prędkość i wybrać dystans jaki ma być zachowany przed kolejnym autem. System przejmie kontrolę nad gazem i hamulcem, ale należy trzymać kierownicę. Warto mieć na uwadze, że w korkach niektóre wersje systemu wymagają ponownego naciśnięcia gazu po zatrzymaniu, by ruszyć dalej.
Czy warto korzystać z aktywnego tempomatu w mieście?
-
Tak, szczególnie jeśli system oferuje funkcję Stop&Go. W korkach tempomat sam zatrzymuje i rusza samochodem, zmniejszając stres i zmęczenie kierowcy. Trzeba jednak pamiętać, że nadal wymagana jest pełna uwaga. Żaden system nie zastępuje kierowcy.
Po czym poznać aktywny tempomat?
-
Aktywny tempomat (ACC) najczęściej rozpoznasz po ikonach na zestawie wskaźników, Zazwyczaj jest to symbol samochodu z falami (radarem) lub ikoną prędkości z dystansem. Znajdziesz również dedykowane przyciski na kierownicy lub w jej okolicy, oznaczone jako „ACC”, „Distance” albo mające symbol dystansu. W niektórych modelach, jak np. Range Rover, system pokazuje też wizualizację odległości do poprzedzającego pojazdu na ekranie głównym.
Jak tempomat adaptacyjny dostosowuje prędkość pojazdu?
-
Tempomat adaptacyjny wykorzystuje radary, kamery i czujniki do stałego monitorowania odległości od pojazdu jadącego z przodu. Jeśli wykryje, że zbliżasz się zbyt szybko, automatycznie redukuje prędkość. W wersjach z funkcją Stop&Go może nawet zatrzymać pojazd. Gdy droga się zwolni, system sam przyspieszy do zadanej wcześniej prędkości, zachowując bezpieczny dystans.
Jakie dodatkowe funkcje może mieć tempomat adaptacyjny?
-
Nowoczesne systemy tempomatu adaptacyjnego oferują coraz więcej funkcji. Jedną z nich jest Stop&Go, czyli automatyczne zatrzymywanie się i ruszanie w korku. W niektórych modelach premium dostępny jest również asystent zmiany pasa ruchu, który aktywuje się po włączeniu kierunkowskazu. System może rozpoznawać znaki drogowe i dostosowywać prędkość do obowiązujących ograniczeń, a także współpracować z nawigacją, wyhamowując pojazd przed zakrętami. W przypadku marki Range Rover dostępna jest również funkcja ATPC, czyli tempomat przystosowany do jazdy w terenie.
Co to jest system cruise control?
-
Cruise control (CCS, z ang. Cruising Control System) to ogólna nazwa tempomatu. System ten pozwala kierowcy utrzymać stałą prędkość bez konieczności używania pedału gazu. W klasycznej wersji nie reaguje na otoczenie, po prostu jedzie z ustawioną prędkością. Dopiero tempomat adaptacyjny (ACC) wprowadza inteligentne dostosowywanie prędkości do sytuacji na drodze.
Jakie auta mają aktywny tempomat?
-
Dziś aktywny tempomat znajdziesz nie tylko w autach klasy premium, lecz również w autach kompaktowych, SUV-ach i crossoverach, a nawet w ciężarówkach. Jeśli jednak zależy Ci na maksymalnym komforcie i nowoczesnych systemach wspomagania modele od marki Range Rover oferują nie tylko aktywny tempomat z funkcją Stop&Go, ale też asystenta jazdy w korku, zmianę pasa i unikalny tempomat terenowy ATPC.
Czy system ATPC zwiększa komfort jazdy?
-
ATPC (All-Terrain Progress Control) to innowacyjny system tempomatu terenowego, który umożliwia precyzyjne poruszanie się po najtrudniejszym terenie jak piasek, błoto czy śnieg z ustaloną prędkością i to bez używania gazu i hamulca. Dzięki temu kierowca może w pełni skupić się na kierowaniu pojazdem, co zwiększa kontrolę i komfort jazdy. System ten jest szczególnie przydatny w wymagających warunkach off-roadowych.
Uwaga:
Wymienione w niniejszym artykule funkcje i dane mogą być dostępne tylko w określonych wersjach wyposażenia. Szczegóły dotyczące dostępności elementów wyposażenia, funkcji, warunki gwarancji oraz aktualne dane techniczne dostępne są u autoryzowanych dealerów.
Jazda samochodem powinna być zawsze zgodna z przepisami i odbywać się przy zachowaniu dużej ostrożności. Wysokie prędkości mogą być osiągane tylko w miejscach, gdzie jest to legalne i bezpieczne.